104 / 2021-09-29 19:14:16

Eksploatacja ścian silnie metanowych w TAURON Wydobycie S.A. ZG Brzeszcze,sposoby przewietrzania, monitorowania oraz zwalczania zagrożenia metanowego wraz z gospodarczym wykorzystaniem ujętego metanu

metan,odmetanowanie,wentylacja

5^th International Symposium on Mine Safety Science and Engineering

Katowice, Poland – November 21-25, 2021

 

 

mgr inż. Roman Gąska

mgr inż. Adam Musialik

mgr inż. Paweł Hyła

 

TAURON Wydobycie S.A. ZG Brzeszcze w Brzeszczach

32-620 Brzeszcze ul. Kościuszki 1

Mail kontaktowy: e-mail. pawel.hyla@tauron-wydobycie.pl

Tel: 728 813 486

 

Słowa kluczowe: metan, przewietrzanie, odmetanowanie, sposoby przewietrzania, zwalczanie zagrożeń, wentylacja, górnictwo

 

Streszczenie artykułu pt.:

Eksploatacja ścian silnie metanowych w TAURON Wydobycie S.A. ZG Brzeszcze,

sposoby przewietrzania, monitorowania oraz zwalczania zagrożenia metanowego wraz

z gospodarczym wykorzystaniem ujętego metanu.

 

 

Tematem artykułu są praktyczne doświadczenia Zakładu Górniczego Brzeszcze

w prowadzeniu ścian silnie metanowych w partii zachodniej, w pokładach: 364 - systemem eksploatacji podłużnej z zawałem stropu oraz 510 - systemem eksploatacji przekątnej (diagonalnej) po wzniosie pokładu z zawałem stropu.

Aktualnie w Zakładzie Górniczym Brzeszcze eksploatacja prowadzona jest ścianami w ww. pokładach. 

Zakład Górniczy Brzeszcze należy do najbardziej metanowych kopalń w górnictwie polskim. Średnia metanowość całkowita za okres od stycznia do września 2021 r. wynosiła  

165 m³/min. – maksymalnie 172 m³/min., odmetanowaniem ujęto średnio 93,8 m³CH₄/min.

co daje średnią efektywność na poziomie 56,8 %. Odmetanowanie zostało uruchomione

w kopalni  w 1969 roku i do  końca 2020 roku ujęto około 1 mld 575 mln m³ czystego (100%) metanu.

Pokład 364 w partii zachodniej, w którym prowadzona jest obecnie eksploatacja zaliczony jest do IV kategorii zagrożenia metanowego, klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego i III grupy samozapalności. W latach 2017 - 2021 w tym pokładzie prowadzono eksploatację ścianami nr 122, 125 i 126, których maksymalna metanowość bezwzględna kształtowała się na poziomie od ok. 24 do ok. 50 m³/min. Efektywność odmetanowania prowadzonego w trakcie eksploatacji powyższymi ścianami kształtowała się w przedziale od ok. 20 do ok. 65%. Kolejny eksploatowany pokład 510 zaliczony jest do IV kategorii zagrożenia metanowego, I kategorii zagrożenia wyrzutami gazów i skał, I stopnia zagrożenia tąpaniami, klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego, i III grupy samozapalności.

W latach 2017 – 2021 w tym pokładzie prowadzono eksploatację ścianami nr 01, 02 i 05 których maksymalna metanowość bezwzględna kształtowała się na poziomie od ok. 54 do ok. 87 m³/min. Efektywność odmetanowania prowadzonego w trakcie eksploatacji powyższymi ścianami kształtowała się w przedziale od ok. 50 do ok. 65%.

Tak wysokie wydzielanie metanu podczas eksploatacji wymaga wypracowania kompleksowych metod działań profilaktyki metanowej podczas prowadzenia robót eksploatacyjnych. Podstawowym zadaniem jest zapewnienie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa załogi i ruchu zakładu górniczego w czasie prowadzenia prac oraz ich ciągłość. Każde zaburzenie eksploatacji na wskutek zagrożenia metanowego może spowodować wzrost zagrożenia pożarowego.

W artykule przedstawiono na podstawie doświadczeń nabytych przez kopalnię dwa sposoby przewietrzania ścian, w których można uzyskać wysoką efektywność odmetanowania, wraz z zastosowanym sposobem monitoringu zagrożenia metanowego i systemem odmetanowania. Jest to sposób przewietrzania na ,,U” z tzw. chodnikiem wygrodzeniowym zastosowany przy eksploatacji pokładu 364 zachód oraz sposób przewietrzania na tzw. ,,krótkie Y” z podwójnymi chodnikami wentylacyjnymi przy eksploatacji pokładu 510 zachód